Ex libris Latein-Textband

177 Weltbilder | Fachsprachen und Fachtexte Eine folgenreiche Entdeckung Der deutsche Astronom Simon Marius berichtet 1614 in seinem „Mundus Iovialis“ („Jupiters Welt“) von einer Anschaffung, die ihm völlig neue Erkenntnisse brachte vgl. S.151): Interim divulgantur in Belgio a eius modi perspicilla 1 et transmittitur 2 unum satis bonum, quo valde delectabamur. Quod factum est in aestate anni 1609. Ab hoc tempore coepi cum hoc instrumento inspicere caelum et sidera. (...) Tunc primum aspexi Iovem, qui versabatur 3 in 4 opposito Solis 4 et deprehendi stellulas 5 exiguas, modo post, modo ante Iovem in linea recta cum Iove. Primum ratus sum 6 illas esse ex numero illarum fixarum 7 , quae alias absque instrumento hoc cerni nequeunt, quales in via lactea, Pleiadibus b , Hyadibus b , Orione b , aliisque in locis a me deprehendebantur. Cum autem Iupiter tum esset retrogradus et ego nihilominus hanc stellarum concomitantiam 8 viderem per Decembrem, primum valde admiratus sum, post vero paulatim in hanc descendi opinionem, videlicet quod 9 stellae hae circum Iovem ferrentur 10 , prout 11 quinque solares planetae Mercurius, Venus, Mars, Iupiter et Saturnus circa Solem circumaguntur 12 . Itaque coepi annotare observationes, quarum prima fuit die 29. Decembris (...). Galilaeus c in suo „Nuncio sidereo“ c vocat illos (quattuor Iovis asseclas 13 ) sidera Medicea d , hanc praecipue 14 ob causam, quia scilicet 15 ipse Florentiae e natus et educatus est, sub Domino Magnorum f Ducum Hetruriae, qui per multos iam annos ex illustri familia Medicea d oriundi 16 fuerunt. Simon Marius, Mundus Iovialis 1 (gekürzt) L6 1 perspicillum, -i n .: Fernrohr 2 transmíttere 3 : überlassen; ergänze : nobis 3 versari 1 : sich befinden, sich drehen 4 in opposito Solis: gegenüber der Sonne 5 stellula, -ae f. : kleiner Stern 6 réri 2 , ratus sum: glauben 7 fixa, -ae f. ( ergänze stella): Fixstern 8 concomitantia, -ae f. : Begleitung 9 videlicet quod: dass nämlich 10 ferre: ( Passiv ) sich bewegen 11 prout: so wie 12 circumágere 3 : ( Passiv ) sich bewegen 13 assecla, -ae m. : Trabant, Mond 14 praecipuus, -a, -um: haupt- sächlich 15 scilicet: offensichtlich 16 oriundus, -a, -um: entstam- mend c Galilaeus, -i m. : Galilei (sein Werk hieß „Nuncius sidereus“) d Mediceus, -a, -um: der Medici ( Fürsten von Florenz ) e Florentia, -ae f. : Florenz f Magni (-orum) Duces (-um m. Pl. ) Hetruriae: Großherzöge der Toscana 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Simon Marius, Porträt mit der ersten Darstellung eines Fernrohrs, Holzschnitt, 1614 Zwei Fernrohre aus dem Besitz Galileis, Museo Galileo, Florenz Reproduktion, Transfer und Reflexion • Beschreibe, wie Simon Marius erkannte, was er entdeckt hatte (R) . • Vergleiche den Text von Simon Marius mit dem von Kopernikus und nenne Unterschiede in ihrer Art der Darstellung (T) . Finde mögliche Gründe für diese Unterschiede (X) . a Belgium, -i n. : Belgien b Pleiades, -um f.Pl : Plejaden; Hyades, -um f.Pl. : Hyaden; Orion, Orionis m. : Orion (drei Sternbilder ) Nur zu Prüfzwecken – Eigentum des Verlags öbv

RkJQdWJsaXNoZXIy ODE3MDE=