Ex libris Latein-Einstiegstexte

Die artes liberales Die „septem artes liberales“, die sieben eines freien Man- nes würdigen Studienfächer, sind ein in der Spätantike entstandener Kanon. Sie wurden im Mittelalter in Kloster-, Dom- und Kathedralschulen unterrichtet und standen zwi- schen dem Elementarunterricht und der eigentlichen wis- senschaftlichen Ausbildung, meist in Theologie, Medizin oder Recht. Zu den artes liberales zählen das Trivium – Grammatik, Rhetorik, Dialektik – und das Quadrivium – Arithmetik, Geo- metrie, Astronomie und Musik. Mit der Entstehung der Universitäten ab dem 12. Jahr- hundert wurde die „Facultas Artium“ eine der vier Fakultä- ten neben Theologie, Medizin und Recht. Die Talente des Kaisers Karl der Große war nicht nur ein Kriegerkönig, er war in vielen Bereichen begabt und interessiert und förderte die Bildung durch die Gründung von Schulen wie der Schola Palatina in Aachen. Erat eloquentia copiosus et exuberans 1 poteratque, quicquid vellet, apertissime 2 exprimere. Nec patrio tantum sermone 3 contentus, etiam peregrinis linguis ediscendis operam 4 impendit 4 . In quibus Latinam ita didicit, ut aeque 5 illa ac 5 patria lingua orare 6 sit solitus, Graecam vero melius intellegere quam pronuntiare 7 poterat. Adeo quidem facundus erat, ut etiam dicaculus appareret 8 . Artes a liberales a studiosissime coluit, earumque doctores plurimum veneratus magnis adficiebat 9 honoribus. In discenda grammatica Petrum b Pisanum b diaconem senem audivit, in ceteris disciplinis 10 Albinum c cognomento Alcoinum c , item diaconem, de Brittania d Saxonici e generis hominem, virum undecumque doctissimum, praeceptorem habuit, apud quem et rhetoricae et dialecticae, praecipue tamen astronomiae ediscendae plurimum 11 et temporis et laboris inpertivit 11 . Discebat artem conputandi et intentione 12 sagaci 13 siderum cursum curiosissime rimabatur. Temptabat et scribere tabulasque 14 et codicellos 15 ad hoc in lecto sub cervicalibus circumferre solebat, ut, cum vacuum tempus esset, manum litteris effigiendis 16 adsuesceret, sed parum successit labor praeposterus ac sero 17 inchoatus 17 . Einhard, Vita Karoli Magni 25 M Übungen S. xii 2 4 6 8 10 12 14 16 18  1 exuberare 1: überquellen  2 apertus, -a, -um: offen  3 sermo, -onis m. : Sprache  4 impéndere 3 operam ( + Dat. ): Mühe aufwenden  5 aeque ac: gleich wie  6 orare 1 ( + Abl. ): hier: (in einer Sprache) sprechen  7 pronuntiare 1: sprechen  8 apparére 2: sich zeigen  9 adfícere 3M: behandeln 10 disciplina, -ae f. : Fach 11 inpertire 4 plurimum et temporis et laboris: viel Zeit und Mühe aufwenden 12 intentio, -onis f. : Eifer 13 sagax, sagacis: scharfsinnig 14 tabula, -ae f. : Schreibtafel 15 codicellus, -i m. : Büchlein 16 effígere 3: bilden, formen 17 sero inchoatus: spät begonnen a artes (-ium f. Pl. ) liberales (-ium): die freien Künste ( siehe Informationstext ) b Petrus Pisanus m. : Petrus von Pisa c Albinus cognomento Alcoinus m. : Alkuin d Brittania, ae f. : Britannien, England e Saxonicus, -a, -um: (angel-) sächsisch 42 Historisches  | Karl der Große Pfalzkapelle im Dom von Aachen, erbaut um 800 n. Chr. Nur zu Prüfzwecken – Eigentum des Verlags öbv

RkJQdWJsaXNoZXIy ODE3MDE=